Steriel werken/maken
Steriel werken is een eerste vereiste bij het zaaien van orchideeënzaad op een voedingsbodem. Alle spullen die je gaat gebruiken bij het zaaien moeten absoluut steriel zijn. Doe je dat niet dan staat er binnen een paar dagen/weken een dikke schimmellaag op de voedingsbodem.
Het steriel maken van de spullen die je gaat gebruiken gaat op de volgende manier: Leg alles wat je nodig hebt in natriumhypochloriet of waterstofperoxide 3% (te koop bij drogist of apotheek). Als je het steriel gemaakt hebt mag je met je vingers niet meer komen aan het gedeelte wat in contact komt de voedingsbodem.
Voor het steriel maken van de zaaddoos/zaad kan je verschillende stoffen gebruiken. Natriumhypochloriet of waterstofperoxide 3%.
Natriumhypochloriet = niet verdikt chloor 4gram/100ml
- Methode 1: Doe het zaad in een bakje/potje samen met de natriumhypochloriet en laat het een paar uur staan. Na een paar uur moet het natriumhypochloriet/zaad mengsel met behulp van een (koffie)filter gefiltreerd worden en vervolgens gespoeld worden met demi water om de natriumhypochloriet te verwijderen. Het zaad moet dan van het filter geschrapt worden om op de voedingsbodem versprijd te worden. Er gaat met deze methode wat zaad verloren omdat je nooit alles van het filter kan krijgen.
- Methode 2 (natte waterstofperoxide methode): Met de natte waterstofperoxide methode gaat het allemaal een stuk makkelijker en sneller. Waterstofperoxide valt na een tijdje uiteen in zuurstof en water. Waterstofperoxide en zaad kan je dus direct op de voedingsbodem druppelen.Doe het zaad in een bakje/potje samen met waterstofperoxide en laat het een tijdje staan. Er gaan zich luchtbelletjes vormen ten teken dat de waterstofperoxide zijn werk doet, beweeg het zaad regelmatig om de luchtbelletjes van het zaad te verwijderen. Na een paar uur kan je het waterstofperoxide/zaad mengsel over de voedingsbodem druppelen. Dat de voedingsbodem nu wat natter is maakt voor het kiemen niet uit.
- Methode 3 (droge waterstofperoxide methode): Met de droge waterstofperoxide methode maak je een combimatie van methode 1 & 2. Doe het zaad in een bakje/potje samen met waterstofperoxide en laat het een tijdje staan. Er gaan zich luchtbelletjes vormen ten teken dat de waterstofperoxide zijn werk doet, beweeg het zaad regelmatig om de luchtbelletjes van het zaad te verwijderen. Na een paar uur moet het waterstofperoxide/zaad mengsel met behulp van een (koffie)filter gefiltreerd worden.. Het zaad moet dan van het filter geschrapt worden om op de voedingsbodem versprijd te worden. Druppel daarna nog een paar druppels waterstofperoxide over de voedingsbodem. De voedingsbodem is nu wat natter wat een voordeel voor het kiemen is . Er gaat met deze methode wat zaad verloren omdat je nooit alles van het filter kan krijgen.
Zaai kast
In elk artikel wat ik nu gelezen heb staat wel een stuk over het gebruik van een zaaikastje. Dat is een kastje/kartonen doos waarin je de zaaihandelingen gaat doen en die je voordat je gaat zaaien aan de binnenkant steriel maakt met Natriumhypochloriet of waterstofperoxide.
Het zaaikastje kan een kartonen doos zijn met 3 zijkanten en een bodem (de bovenkant en 1 zijkant is verwijderd) Als bovenkant/deksel wordt een doorzichtige plaat/glas gebruikt. Zo kan je vanboven kijken op je handelingen zonder dat je in je potten ademt.
Een andere optie is het maken van een houtenkastje al dan niet compleet met verlichting. Het principe is hetzelfde. Het doel ook, zo min mogelijk luchtverplaatsing op de plek waar je zaait.
Is een zaaikast nu echt nodig? Zelf zaai ik zonder zaaikast, ja ik heb zo af en toe een schimmel of een gist in de potten maar of daar nu speciaal een zaaikast voor moet maken?
Als je het aan mij vraagt kan je ook zaaien zonder zaaikast als je maar aan een paar dingen denkt.
- Ga niet uitgebreid stofzuigen voordat je gaat zaaien. De stofzuiger zorgt voor te veel luchtverplaatsing.
- Zorg dat het niet tocht op de plek waar je zaait, doe ramen en deuren dicht.
- Adem niet in de potten.
- Hou de deksel zo veel mogelijk op de pot. Maak de spullen die je gebruik
- Maak de spullen die je gebruikt steriel met natriumhypochloriet of waterstofperoxide 3%
Wanneer kiemt het zaad
Dat ligt eraan welke orchidee soort het is. Het kan dagen, weken, maanden duren.
Ook al is er zaad dat wil nog niet zeggen of het zaad zal ontkiemen. Het zaad moet ook nog zoiets hebben als kiemkracht, dat is het vermogen van zaad om zich tot kiemplantje te ontwikkelen.
Welke voedingsbodem gebruikt wordt heeft invloed op de snelheid van het kiemen. Er is de snelle voedingsbodem (agar agar) en de langzame voedingsbodem (maïsmeel) Maïsmeel zou het voordeel hebben dat het minder snel beschimmelt (zie Orchids from seed for pennies in the kitchen, C.D. Moulton)